Zaburzenia integracji sensorycznej u dzieci objawy: jak wyglądają? Po czym najłatwiej je poznać? W jakim wieku występują? Jeśli Ty też zadajesz sobie te pytania, to świetnie trafiłeś. W naszym wpisie rozwiejemy wszelkie wątpliwości. W końcu proces integracji sensorycznej nie u każdego malucha będzie przebiegał bezproblemowo, a wszyscy rodzice powinni wiedzieć, po czym rozpoznać zaburzenie, żeby wesprzeć swoje dziecko.
Najważniejsze informacje, których dowiesz się z tego artykułu:
- Zaburzenia integracji sensorycznej wpływają na funkcjonowanie układu nerwowego.
- Do podstawowych objawów zaburzeń SI należą: problemy z koordynacją ruchową, nadwrażliwość oraz podwrażliwość na bodźce.
- By wesprzeć prawidłowy rozwój wszystkich zmysłów dziecka – dotyku, wzroku, słuchu, węchu, równowagi i czucia głębokiego – możesz zapisać malucha na profesjonalne zajęcia.
Sprawdź, jak wyglądają zajęcia z integracji sensorycznej w Mruczankowym Przedszkolu!
Czym jest integracja sensoryczna?
Integracja sensoryczna to proces neurologiczny pozwalający skutecznie, w sposób spójny i zorganizowany, przetwarzać informacje i bodźce z otoczenia zewnętrznego. Obejmuje ona reagowanie na dotyk, zapach, dźwięk czy ruch. Jest niezwykle ważna dla prawidłowego rozwoju dzieci na wielu płaszczyznach – emocjonalnej, społecznej oraz poznawczej. Ponadto wpływa na zdolność maluchów do interakcji z rówieśnikami oraz efektywnej nauki.
U niektórych dzieci mogą występować trudności w integracji sensorycznej, co prowadzi do problemów między innymi z nauką, relacjami międzyludzkimi oraz zachowaniem.
Czym są zaburzenia integracji sensorycznej u dzieci?
Zaburzenia integracji sensorycznej u dzieci to trudności w prawidłowym odbieraniu, przetwarzaniu i reagowaniu na bodźce zmysłowe płynące ze środowiska. Mogą objawiać się zarówno jako nadwrażliwość, jak i podwrażliwość na dotyk, dźwięk, smak czy ruch, co wpływa na codzienne funkcjonowanie dziecka. Problemy te często utrudniają naukę, zabawę oraz kontakty społeczne, mogą też współwystępować z innymi zaburzeniami rozwojowymi.
Typy zaburzeń SI
Zaburzenia modulacji sensorycznej – podwrażliwość, nadwrażliwość i poszukiwanie stymulacji sensorycznej, czyli dysfunkcja w regulowaniu stopnia intensywności reakcji na bodźce dobiegające z otoczenia. W praktyce:
- podwrażliwość – bodziec dociera, ale reakcja jest bardzo słaba albo żadna, np. dziecko nie zauważa, że się pobrudziło lub nie reaguje od razu na ból;
- nadwrażliwość – dziecko odbiera bodźce jako zbyt silne, wręcz przytłaczające, np. zasłania uszy przy głośnych dźwiękach lub unika przytulania;
- poszukiwanie stymulacji – organizm domaga się dodatkowych wrażeń, więc dziecko np. uwielbia huśtawki, kręcenie się w kółko i skakanie.
Zaburzenia różnicowania sensorycznego – pojawiają się u dzieci, gdy muszą one odróżnić od siebie docierające bodźce zmysłowe.
Zaburzenia ruchowe – mogą dotyczyć zarówno samego układania i wykonywania sekwencji ruchów ciała, jak i realizowania czynności dnia codziennego.
Problemy z integracją sensoryczną u dzieci – przyczyny
- Czynniki genetyczne – predyspozycje dziedziczne, które mogą sprzyjać występowaniu zaburzeń sensorycznych.
- Wpływy środowiskowe i kulturowe – m.in. ograniczone kontakty z rówieśnikami, specyfika otoczenia wychowawczego czy niekorzystne warunki życia.
- Przebieg ciąży – oddziaływanie substancji toksycznych (alkohol, narkotyki, nikotyna, niektóre leki), choroby zakaźne matki, ciąże mnogie.
- Poród – komplikacje, takie jak przedwczesny poród, niedotlenienie czy zamartwica urodzeniowa.
- Okres po urodzeniu – długotrwała hospitalizacja czy inne doświadczenia, które zakłócają naturalny rozwój dziecka.
Po czym rozpoznać zaburzenia sensoryczne?
Zaburzenia integracji sensorycznej objawiają się na różne sposoby. W dodatku na początkowym etapie mogą być bardzo delikatne, co utrudnia ich wczesne rozpoznanie. By nie przegapić objawów zaburzeń, musisz zwrócić szczególną uwagę na:
- problemy z koordynacją ruchową – trzymanie sztućców, rysowanie lub skakanie to czynności wymagające precyzji, które mogą sprawiać trudności dzieciom z zaburzeniami integracji sensorycznej. Może wpływać to negatywnie na ich pewność siebie i zmniejszenie chęci do aktywności fizycznej;
- problemy w interakcjach społecznych – maluchy mogą być wycofane w kontaktach międzyludzkich, w szczególności unikać kontaktu z rówieśnikami. Nawiązywanie przyjaźni dodatkowo utrudniają zbyt emocjonalne lub nawet agresywne reakcje na zachowania innych dzieci;
- nadwrażliwość na bodźce – podopieczni z zaburzeniami integracji sensorycznej reagują zazwyczaj niezwykle silnie na dźwięk, światło, zapach czy dotyk. Odpowiedzią na te bodźce może być lęk, frustracja lub agresja;
- trudność z koncentracją – dzieci cierpiące na zaburzenia sensoryczne łatwo się rozpraszają, przez co mają problem z utrzymywaniem uwagi na jednym zadaniu przez dłuższy czas;
- nietypowa reakcja na ból – nadmierne lub niedostateczne reagowanie na drobne urazy, takie jak siniaki lub zadrapania, może wskazywać na problemy z przetwarzaniem bodźców sensorycznych związanych z bólem.
Zaburzenia integracji sensorycznej u dzieci w wieku przedszkolnym – zajęcia
By wesprzeć prawidłowy rozwój integracji sensorycznej u dziecka warto znaleźć dla niego placówkę z wykwalifikowaną kadrą pedagogiczną, która prowadzi zajęcia. W Mruczankowym Przedszkolu możesz zapisać swoją pociechę na terapię – zaczynamy działać od razu po zauważeniu pierwszych objawów zaburzeń integracji sensorycznej!
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Jak rozpoznać, że dziecko ma zaburzenia integracji sensorycznej?
Najczęściej obserwuje się trudności w codziennym funkcjonowaniu, np. nadmierną wrażliwość lub brak reakcji na bodźce, problemy z ruchem, koncentracją i emocjami.
Jak zachowuje się dziecko z SI?
Może unikać pewnych dźwięków, faktur czy zapachów, albo przeciwnie – stale poszukiwać mocnych wrażeń (skakanie, kręcenie się). Dziecko może mieć również kłopoty z koordynacją i planowaniem ruchów.
Kto może wydać diagnozę o zaburzonej integracji sensorycznej u dzieci?
W proces diagnozy często zaangażowany jest pediatra, neurolog, psycholog dziecięcy i pedagog, natomiast końcową diagnozę stawia certyfikowany terapeuta integracji sensorycznej – po przeprowadzeniu testów i wywiadu z rodzicami.
Czy zaburzenia SI to autyzm?
Nie. Zaburzenia SI i autyzm to nie to samo schorzenie, choć objawy mogą się częściowo nakładać.
W jakim wieku diagnozuje się SI?
Badanie integracji sensorycznej (SI) można rozpocząć już we wczesnym dzieciństwie (np. w okresie niemowlęcym), ale pełna diagnoza zazwyczaj odbywa się, gdy dziecko ma około 3–4 lata.
Jak sprawdzić czy dziecko ma zaburzenia przetwarzania?
Potrzebna jest specjalistyczna diagnoza – testy, obserwacja i rozmowa z rodzicami. Samodzielnie można jedynie zauważyć objawy, ale ostateczne potwierdzenie komunikuje terapeuta.
